รู้จักกับยาเหลียนฮัวชิงเวิน
ยาเหลียนฮัวชิงเวินคืออะไร
ยาเหลียนฮัวชิงเวิน คือยาสมุนไพรจีนในรูปแบบแคปซูล ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ของสมุนไพร 13 ชนิด ได้แก่ Lianqiao, Jinyinhua, Mahuang, Kuxingren, Banlangen, Mianmaguanzhong, Yuxingcao, Guanghuoxiang, Dahuang, Hongjingtian, Gancao, Menthol และ Shigao เป็นยาที่มีบทบาทสำคัญในสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19 และหลายคนก็ยังนิยมติดบ้านไว้เพื่อใช้รับมือกับโรคไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่ รวมถึงโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจอื่นๆ
ในสาธารณรัฐประชาชนจีน ยาเหลียนฮัวชิงเวินได้ถูกบรรจุอยู่ในเภสัชตำรับจีน บัญชียาหลักแห่งชาติ และบัญชีประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้รับอนุมัติให้ใช้รักษา Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) ซึ่งระบาดในปี พ.ศ. 2546 ไข้หวัดใหญ่จากไวรัส H7N9, H3N2 และ H1N1 ซึ่งระบาดในปี พ.ศ. 2552 และโรคโควิด-19 (SARS-CoV-2) ซึ่งอุบัติขึ้นในปี พ.ศ. 2562 รวมทั้งมีการนำมาใช้กับโรคมือเท้าปาก และโรคของระบบทางเดินหายใจอื่นๆ เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ทอนซิลและไซนัสอักเสบเรื้อรัง
หลักการออกฤทธิ์
ผลการศึกษาทาง Network Pharmacology พบว่ายาเหลียนฮัวชิงเวินมีสารสำคัญมากถึง 158 ชนิด และมีเป้าหมายการออกฤทธิ์รวมทั้งสิ้นอย่างน้อย 49 เป้าหมาย ทั้งที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ การตอบสนองของภูมิคุ้มกัน ภาวะ Oxidative Stress ฯลฯ ตัวอย่างรายละเอียดกลไกการออกฤทธิ์ที่สำคัญของยาเหลียนฮัวชิงเวินก็ได้แก่
ช่วยต้านไวรัส
สามารถต้านไวรัสที่เกี่ยวข้องกับทางเดินหายใจได้หลายชนิด เช่น FM1 Virus, Respiratory Syncytial Virus (RSV), Coxsackie Virus, Influenza, Parainfluenza Virus และ SARS-CoV-2 ผ่านการยับยั้งการแบ่งตัวและการเปลี่ยนรูปร่างของไวรัส
ช่วยต้านการอักเสบ
ช่วยลดการแสดงออกของ Cytokines ซึ่งเป็นสารที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบ เช่น TNF-α, IL-4, IL-6, IL-1β การแสดงออก Cytokines ที่มากเกินไปอาจก่อให้เกิด Cytokine Strom ซึ่งเป็นกลไกโรคที่พบได้ในผู้ป่วยโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจที่มีอาการรุนแรง
ช่วยลดพยาธิสภาพของปอด
ช่วยลดสิ่งคัดหลั่งจากปอด ช่วยขับเสมหะ ช่วยลดการไอ ซึ่งล้วนแล้วแต่มีผลช่วยเอื้อให้ปอดสามารถทำงานได้เป็นปกติมากขึ้น และช่วยลดโอกาสเกิดพยาธิสภาพที่รุนแรงของเนื้อเยื่อปอด
ข้อมูลด้านความปลอดภัย
การเฝ้าระวังอันตรายและอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาเหลียนฮัวชิงเวินระหว่างช่วงต้นปี 2552 ถึงช่วงต้นปี 2565 ซึ่งมีปริมาณการใช้มากถึง 33 พันล้านแคปซูล กลับพบรายงานความผิดปกติแค่เพียงประมาณ 10,000 รายงานเท่านั้น เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง เบื่ออาหาร ท้องเสีย เป็นต้น นับว่าอยู่ในระดับที่น้อยมาก ทั้งยังมีความรุนแรงต่ำและสามารถหายได้เองเมื่อหยุดยา ข้อมูลนี้สอดคล้องกับข้อมูลจากงานวิจัยทางคลินิกหลายชิ้นในตลอดช่วงหลายปีที่ผ่านมา
งานวิจัยและบทความวิชาการ
ด้วยงานศึกษาวิจัยใหม่ๆ ที่ออกมาอย่างต่อเนื่อง การใส่ใจติดตามอัพเดทข้อมูลจึงนับเป็นสิ่งจำเป็นที่จะช่วยให้เข้าใจในตำรับยาเหลียนฮัวชิงเวินได้อย่างถี่ถ้วนและรัดกุม โดยเฉพาะสำหรับนักวิจัยและบุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง
